Pek çok uzman, psikolojik esnekliğin, dayanıklılık ve zihinsel sağlığın "süper becerisi" olduğunu savunuyor. Araştırmalar, iyileştirilmiş yaşam kalitesi ve refah ile ilişkili olduğunu ve ruh sağlığı ve davranışsal etkinliğin birincil belirleyicisi olduğunu bulmuştur (Bond ve ark. 2013).
Profesör Steven Hayes (Kabul ve Taahhüt Terapisinin ortak geliştiricisi), psikolojik esnekliği “şimdiki anda deneyimle tamamen ve savunma olmadan temas kurma” yeteneği olarak tanımlar.
Psikolojik olarak esnek olmak, zor düşüncelerin, hislerin ve hislerin ortaya çıktığı anda kök salmanıza ve duruma daha geniş, daha bütünsel bir bakış açısına sahip olmanıza olanak tanır. Kararlarınızı ve eylemlerinizi anın dalgalanan düşünce ve duygularına dayandırmak yerine, yanıtınızı derinden sahip olduğunuz değerlere ve yaşamınız için uzun vadeli vizyonunuza göre seçebilirsiniz.
Psikolojik olarak esnek insanlar, başkalarından geri bildirim ve bakış açısı alma ve bir sorunu çözme yaklaşımlarının ne zaman değiştirilmesi gerektiğini anlama konusunda yeteneklidir. Eylemlerini değiştirerek muhtemelen farklı sonuçlar elde edeceklerini bilirler, bu nedenle hayatta istediklerini elde etme yaklaşımlarında esnektirler. Sırf 'bu her zaman böyle yapıldı' diye katı düşünme, dogma ya da işleri belirli bir şekilde yapmayı kabul etmezler. Ayrıca, perspektiflerini şimdiki an ve gelecek arasında akıcı bir şekilde değiştirebilmeleri ile karakterize edilirler.
Profesör Adam Grant'in topluluk önünde konuşma becerilerini nasıl geliştirdiğinin öyküsünü birlikte inceleyelim:
“Doktora yaparken, bir arkadaşım benden sınıfı için bir misafir dersi vermemi istedi. Topluluk önünde konuşmaktan korkuyordum ama yardımcı olmak istedim ve kabul ettim. Bunun iyi bir öğrenme fırsatı olacağını düşündüm, bu yüzden dersten sonra nasıl gelişebileceğimi soran geri bildirim formları dağıttım. Bu biraz acımasız oldu. Bir öğrenci o kadar gergin olduğumu yazdı ki sınıfta fiziksel olarak sandalyede sallanmama neden oldu. Özgün benliğim topluluk önünde konuşmanın hayranı değildi. Ama daha iyi olmanın tek yolunun bu olduğunu bilerek daha fazla ders vermek için gönüllü olmaya başladım. Kendime karşı dürüst değildim, olmak istediğim benliğe karşı dürüst oluyordum.
Bunun yerine, duygusal olarak zorlayıcı ve acı verici olmasına rağmen, değerlerine (arkadaşına yardım etme ve gelişme) ve hayatıyla ilgili uzun vadeli vizyonuna dayanan bir hareket tarzı benimsedi. Birkaç yıl hızlı ilerledi ve Grant, TED konuşmalarının 20 milyondan fazla kez görüntülenmesiyle psikolojideki en üretken iletişimcilerden biri oldu.
Kabul ve Taahhüt Terapisi (ACT), yol boyunca kaçınılmaz olarak ortaya çıkacak acı ve zorlukları kabul ederken, insanların zengin, dolu ve anlamlı bir yaşam sürmelerine yardımcı olmayı amaçlayan bir bilişsel davranışçı terapi şeklidir.
ACT, varoluşsal olarak bilgilendirilir ve bireylerin "büyük resim" ve yaşamdaki temel değerleri ile temasa geçmelerine yardımcı olur. 'Cenazenizde ne ile anılmak istersiniz?' ve 'Gerçekten neyi temsil ediyorsunuz' gibi sorular. dikkate alınır. Bu temel değerler daha sonra karar vermeyi, günlük eylemleri yönlendirmek ve davranış değişikliğine ilham vermek için kullanılır.
Psk. Berfin Gurbet MUTLU
KAYNAKÇA:
Kashdan, T. B., & Rottenberg, J. (2010). Psychological flexibility as a fundamental aspect of health. Clinical psychology review, 30(7), 865-878.
Bond, F. W., Hayes, S. C., & Barnes-Holmes, D. (2006). Psychological flexibility, ACT, and organizational behavior. Journal of Organizational Behavior Management, 26(1-2), 25-54.
Masuda, A., Price, M., Anderson, P. L., Schmertz, S. K., & Calamaras, M. R. (2009). The role of psychological flexibility in mental health stigma and psychological distress for the stigmatizer. Journal of Social and Clinical Psychology, 28(10), 1244-1262.
