Spor, beyne biyolojik ve psikolojik anlamda yaptığı etkilerle ruh sağlığını iyileştirici özelliğe sahiptir. Öyle ki, Dünya Sağlık Örgütü, sporu 2005 yılında ruh sağlığını koruyucu önlemler arasına almıştır.
Sporun en önemli özelliklerinden biri doğal anti-depresan özelliği göstermesidir. Düzenli spor yapanlarda depresyon nerdeyse hiç görülmez çünkü sistemli ve düzenli yapılan sporla endorfin, melatonin, dopamin gibi mutluluk verici hormonların salgısında artış gerçekleşir. Aktivite esnasında salgılanan bu hormonlar, beyinde haz almayı sağlar.
ABD'de yapılan geniş kapsamlı bir araştırmada, haftada üç ila beş kez yapılan 45 dakikalık egzersizin akıl sağlığına faydalı olduğu sonucuna varılırken, daha fazlasının her zaman yararlı olmayabileceği tespit edildi. Dolayısıyla, ne sıklıkta ve uzunlukta egzersiz yapıldığı da önemli bir faktör.
Araştırmanın yazarı Yale Üniversitesi'nden Psikiyatri uzmanı Dr. Adam Chekroud "Daha önce ne kadar çok egzersiz yaparsanız, akıl sağlığınızın o kadar iyi olacağına inanılıyordu, ancak araştırmamız durumun böyle olmadığını gösteriyor. Ayda 23 kezden fazla ve 90 dakikada uzun egzersiz yapmak psikolojik sağlığı kötüleştiriyor" dedi.
Araştırmada 1,2 milyon kişi bir ay süresince fiziksel aktivite düzeylerini bildirdi ve psikolojik durumlarını puanladı. Çalışmaya katılanlardan fiziksel açıdan aktif olmayanlar, her ay ortalama 3,4 kötü gün geçirdiklerini söylerken, fiziksel açıdan aktif olanlar 2 kötü gün geçirdiklerini ifade ettiler. Dolayısıyla, bir ay boyunca egzersiz yapanların, yapmayanlara göre geçirdikleri kötü gün sayısı 1,5 gün daha azdı.
Ayrıca, daha önce depresyon tehşisi konulan katılımcılarda egzersizin daha büyük bir etkisi olduğu görüldü. Bu katılımcılar arasında egzersiz yapanlar 7 kötü gün geçirdiklerini, yapmayanlar ise 11 kötü gün geçirdiklerini söyledi.
En olumlu etkiyi ise bisiklet ve aerobik gibi takım sporlarının yaptığı görüldü. Sporun, kişiler arasındaki etkileşim ve iletişimi sağlayarak işbirliğini de geliştirdiği ve bunun da insanlar üzerinde oldukça olumlu etki yarattığı ifade edildi.
Sonuç olarak, Lancet Psychiatry Journal adlı bilimsel dergide yayımlanan ve alanındaki en geniş kapsamlı araştırma olan bu çalışma, fiziksel aktivite eksikliğinin psikolojiyi olumsuz etkileyebileceğini belirttiği gibi, psikolojik bir sorunun belirtisi de olabileceğini ifade etmiştir.
Hazırlayan:
Psk. Melis Sağlam
Kaynakça:
Başar, S. (2018). Düzenli Egzersizin Depresyon, Mutluluk ve Psikolojik İyi Oluş Üzerine Etkisi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5 (3), 25-34.
Küçük, V. & Koç, H. (2015). Psiko-sosyal gelişim süreci içersinde insan ve spor ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9).9).
https://www.bbc.com
