Bir akşam salonda oturup film izlerken sol elinizin kontrolünüzden çıkıp boynunuzu kavramaya
başladığını ve sağ elinizin yardımıyla sol elinizi zapt etmeye çalıştığınızı tecrübe etseniz nasıl tepki
verirdiniz? Bir senaryo gibi görünen bu sahne, aslında nöropsikolojik bir bozukluğun önemli bir işareti.
Sebebi tam olarak bilinmese de beynin sağ ve sol lobunu bir arada tutan Corpus Callosum’ un işlevini
yitirmesiyle ortaya çıktığı düşünülen bu hastalığın adı Yabancı El Sendromu’ dur. Kişi nesneleri
istemsiz olarak tutar ve bırakması epey zordur. El koordinasyonu azalır ve zamanla kontrol daha da
yavaşlar. Ama kol hiçbir zaman gücünü, kuvvetini kaybetmez. Eğer kişi daha önceden beyin tümörü,
felç gibi rahatsızlıkları deneyimledi ise el daha fazla kontrolsüz olabilir.
Karen Byrne 10 yaşında epilepsi hastalığına yakalanır. 27 yaşında ise epilepsi hastalığını tedavi etmek
için sağ ve sol lobu birbirine bağlayan Corpus Callosum’ u kesmeye karar verirler. Ameliyat sonrasında
Karen artık epilepsi semptomlarını yaşamadı. Fakat artık başka bir problemle başbaşaydılar. Karen sol
elinin kontrolünü kaybetmişti. Beynin sağ lobu artık sol kolunu kontrol edemiyordu.
Bu hastalıkta sol kolda herhangi bir his kaybı olmuyor. Fakat el artık bedenin bir parçası olarak
algılanmıyor ve kontrol kaybediliyor. Bu kontrolsüz sol el, bazen bir şeyi kavramaya çalışıyor bazen
gömlek düğmelerini açıp kapatıyor bazen de bağlı olduğu bedeni boğmaya çalışıyor. Örneğin; eğer
sevmediğiniz bir kişiyle aynı ortamdaysanız sol eliniz o kişiye tokat atabiliyor.
Dünya üzerinde 40-50 kişi civarında bu hastalığa yakalanmış olan insan olduğu biliniyor. Hasta sayısı
az olduğu için doktorların araştırma yapma imkanları da kısıtlı. Tıp literatüründe Dr. Strangelove
sendromu, Strangelovian eli veya anarşik el olarak da adlandırılır. İlk olarak 1909 yılında
tanımlanmıştır. Genellikle sol eli ya da baskın olmayan eli etkiler. Birkaç vakada, yabancı elin bireye
zarar vermeye çalıştığı saptanmıştır. Bazı insanların yabancı ellerine isim verdiği de görülmüştür.
Ve maalesef hastalığın bilinen bir tedavisi yoktur. Nedeni de tam olarak bilinmediği için tedavisi
konusunda doktorlar hemfikir değiller. Belirli el egzersizleriyle, stres toplarıyla sol eli rahatlatmaya
çalışıyorlar.Bir tedavisi olmadığı için hastaya nelerle karşılaşabileceğini anlatmak hastanın önlem
alması için gerekli bir yöntemdir. Dolayısıyla hastaya bu konuda eğitim vermek büyük önem arz
ediyor.
KAYNAKÇA
Biran, I., & Chatterjee, A. (2004). Alien hand syndrome. Archives of Neurology, 61(2), 292-294.
Hassan, A., & Josephs, K. A. (2016). Alien hand syndrome. Current neurology and neuroscience
reports, 16(8), 1-10.
