Uyku bozukluğu günümüz dünyasının en büyük problemlerinden biri haline geldi. Teknolojiyle iç içe yaşamamız, stresli iş hayatı, düzensiz beslenme uyku problemlerini arttıran birtakım sebepler olabilir. İnsanlar genellikle az uyumaktan ve derin uykuya geçememekten şikayetçi olurlar.
Peki, çok uyumak ve en olmadık yerlerde bile aniden derin uykuya dalmak da bir uyku problemi midir? Kesinlikle! Kişilerin her yerde aniden derin bir uykuya geçmelerine neden olan bu hastalığın adı ‘’Narkolepsi’’dir.
Narkolepsi Nedir?
Narkolepsi, beynin uyku ve uyanıklığı kontrol etme yeteneğini etkileyen nörolojik (sinir sistemi) bir bozukluktur. Narkolepsiniz varsa, gündüz aşırı uyku hali yaşarsınız ve gündüzleri kontrol edilemeyen uykuya dalma dönemleriniz olabilir. Bu ani uyku ‘saldırıları’ her türlü aktivite sırasında ve günün herhangi bir saatinde meydana gelebilir.
15 yaşında Almanya’da yaşayan Belle Hut yaşadığı beyin travmasından sonra narkolepsi hastalığına yakalandığını belirtiyor. İnsanlar bu hastalıktan dolayı Belle’ye hep önyargı ile yaklaşıyorlardı. Onun uyurgezer veya kaba biri olduğunu düşünüyorlardı. Çünkü Belle her narkolepsi hastası gibi okulda, evde, otobüs beklerken, arkadaşlarıyla sohbet ederken, yemek yerken aniden uykuya dalıyordu. Ortalama 10 saniye süren bu uyku atakları Belle’nin hayatını kabusa çevirmişti. Çünkü en basit aktiviteleri bile yapmakta zorluk çekiyordu. Doktora gittiklerinde ise narkolepsi hastalığı olduğunu öğrendiler. Doktorlar Belle’nin artık yaşam tarzını değiştirmesini istediler. Gündüzleri uyku saati yaparak, spora yönelterek, beslenme düzenini değiştirerek, stresten uzak durmak gibi aktiviteler yaparak narkolepsi hastalığının şiddetini azaltmayı başardılar.
Ayrıca yapılan araştırmalara göre karanlık odada uyumak ve kafeinden uzak durmak da narkolepsiyi önleyici öneriler olabilir.
Neden Oluşur?
Kesin olarak nedenleri bilinmese de yapılan araştırmalara göre hastaların ortak özelliklerinin aşırı stresli bir yaşamı olmaları, genetik bozukluklar, beyin hasarları, beslenme bozuklukları narkolepsi hastalığını tetikleyebileceğini söyleyebiliriz. Aynı zamanda narkolepsiden dolayı beyninde var olan uyku nörotransmitterlerin kontrolünün azaldığını ve hasar gördüğünü yapılan araştırmalar destekler niteliktedir.
Hazırlayan:
Psk. Berfin Gurbet Mutlu
Kaynakça
Scammell, T. E. (2015). Narcolepsy. New England Journal of Medicine, 373(27), 2654-2662.
Mitler, M. M., Hajdukovic, R., Erman, M., & Koziol, J. A. (1990). Narcolepsy. Journal of clinical neurophysiology: official publication of the American Electroencephalographic Society, 7(1), 93.
Mignot, E. (1998). Genetic and familial aspects of narcolepsy. Neurology, 50(2 Suppl 1), S16-S22.
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12147-narcolepsy
https://www.medicalnewstoday.com/articles/155244#causes
