Edvard Munch, Norveçli ekspresyonist (dışavurumcu) bir ressamdır. Ruhsal ve duygusal konuları işlediği resimleri ile tanınmıştır dolayısıyla Munch’un sanat eserleri; dünya görüşünden, ruh halinden ve yaşamından izler taşımaktadır.
Ressam, bu durumu şöyle açıklamıştır: “Okuyan erkeklerle, yün ören kadınların bulunduğu iç mekanlar yapmaktan vazgeçmeliyiz. Biz yaşayan insanların soluk alan, hisseden, acı çeken ve seven insanların resmini yapmalıyız.”
En ünlü eserlerinden biri olan Çığlık isimli resimde de kendi ruhsal durumunu anlatmaktadır. Bu eser Edvard Munch’un arkadaşlarıyla çıktığı bir gezintide, yaşadığı anlık bir buhranı dışavurumcu bir dille anlatmasıyla ortaya çıkmış bir eserdir.
Munch’un sözleriyle ifade edecek olursak, günlüğüne yazdığı notta eserin ortaya çıkışını şöyle anlatıyor:
“İki arkadaşımla yolda yürüyordum; güneş battı, bir melankoli dalgasına kapıldım. Birden gökyüzü kıpkızıl bir renk aldı. Durup parmaklıklara yaslandım. Alev alev gökyüzü, mavi fiyordun ve şehrin üstünde kan ve kılıç gibi sarkıyordu. Arkadaşlarım yola devam etti; ben ise büyük bir endişeyle öylece duruyor ve doğada sonsuz bir çığlığı hissediyordum sanki.”
Ressam bu resmi yaparken hastadır ve resimde parmaklıklara yaslanıp kalan insan figürünün yorgunluğunun da oradan geldiği düşünülür. Bu durumda çığlık tablosundaki insan figürü, ressamın kendi portresi olabilir diyebiliriz.
1908 yıllarında bir çeşit sinir hastalığı geçiren Munch, Almanya’da Kopenhag Kliniğinde tedavi olmuştur. Bu olay sonrasında resimleri biraz olsun canlanmış da olsa; hayatındaki iniş çıkışlar sebebiyle bu durum uzun sürmemiş; canlı ve pozitif resimleriyle ön plana çıkan bir ressam olmamıştır.
Resimlerinde, soluk ve canlı renkler arasında hızlı geçişler yaparak; kendi hayatında yaşamış olduğu iniş çıkışlara ve insanlığın ruhsal-manevi sorunlarına değindiği ifade edilebilir.
Bu durumda Munch'un Çığlık resminin modern çağda bireylerin duyduğu fiziksel ve/veya psikolojik acıyı çağrıştırdığını söylemek yanlış olmaz.
Hazırlayan:
Psk. Burcu AYDIN
Kaynakça:
https://www.artkolik.net/sanatcilar/edvard-munch-kimdir-hayati-ve-sanatcinin-bilinmeyenleri-3568
https://www.google.com/amp/s/www.bbc.com/turkce/haberler/2016/03/160317_vert_cul_munch_ciglik.amp
https://www.google.com/amp/s/www.sanatinoykusu.com/edvard-munch/amp/
