Flört döneminden aşık olmaya kadar olan evrimi deneyimlediyseniz, geçiş doğal olarak gerçekleşiyor gibi görünebilir. Peki bu kadar büyük bir duygusal sıçramayı nasıl yaptığımızı hiç merak ettiniz mi? Başka bir deyişle, beynimizde derinden aşık olmamızı sağlayan ne gibi değişiklikler oluyor?
Chicago Üniversitesi'nde son on yıldır romantik aşkın sinirbilimi üzerine çalışan psikolog Stephanie Cacioppo, sürecin özellikle beynin ödül sisteminde olmak üzere birçok karmaşık değişikliği içerdiğini açıklıyor. Daha spesifik olarak, Utah Üniversitesi'ndeki psikologlar Lisa Diamond ve Janna Dickenson, aşk araştırmaları literatürünün 2012 yılındaki bir incelemesinde, romantik aşkın en tutarlı şekilde iki beyin bölgesindeki aktivite ile ilişkili olduğunu buldu: ventral tegmental alan (VTA) ve kaudat çekirdek. Bu alanlar ödül yolumuzda önemli bir rol oynar ve “iyi hissettiren” nörotransmitter dopamini düzenler. Başka bir deyişle, aşkın ilk evrelerinde o kişiyi arzularsınız çünkü o sizi çok iyi hissettirir. Dopamin aşkın getirdiği tüm olumlu ve zevkli duyguların yanı sıra, acı ve korkuyu algılamak gibi olumsuz duygulardan sorumlu sinir yollarını da devre dışı bırakır.
Ve zamanla bu duygular devam eder. Nörogörüntüleme araştırmalarımız ve diğerlerinin araştırmaları, bir kez aşık olduğunuzda - ilişki tatmin edici kaldığı sürece - sadece eşinizi düşünmek sizi sadece iyi hissettirmekle kalmaz, aynı zamanda acı, stres ve diğer olumsuz duygulara karşı tampon görevi görebilir.
Romantik aşkın bu sinirsel kalıpları, farklı cinsiyetler, kültürler ve cinsel yönelimler arasında evrensel görünmektedir. Ancak Diamond ve Dickenson'a göre her tür aşk veya arzu aynı görünmüyor. Örneğin romantik ve platonik aşk, benzersiz sinirsel imzalarla gelebilir. Araştırmalar, çekim ve cinsel arzudan sorumlu sinirsel süreçlerin romantik aşkı düzenleyenlerle birlikte ve bazen örtüşebileceğini, ancak bunlardan büyük ölçüde farklı olduğunu gösteriyor.
Yine de, sinirsel değişikliklerin zaman içinde oluşup oluşmadığını belirlemek için bugüne kadar aynı kişiyi romantik yaşamları boyunca izleyen hiçbir çalışma yapılmadı. Uzmanlar şu anda anlayışımızdaki bu boşlukları doldurmaya çalışıyorlar. Gelecekteki araştırmalar, muhtemelen ilk garip randevudan bir çiftin ilk "Seni seviyorum" demesinden sonraki yıllara kadar, işleyen beyin süreçlerini araştıracak. Daha fazla çalışma, aile, arkadaşlar ve yerler ilişkili farklı aşk türleri ile ilişkili altta yatan sinirsel süreçleri de araştıracaktır.
Psk. Berfin Gurbet MUTLU
KAYNAKÇA:
https://www.scientificamerican.com/article/what-goes-on-in-our-brains-when-we-are-in-love/
