Bir sabah uyandığınızda hiç bilmediğiniz bir dili konuşmak sizi nasıl hissettir? Aynı zamanda, ana dilinize dair hiçbir şey hatırlamıyor ve iç sesiniz bile bu yabancı dil konuşuyor olsa?
Her ne kadar ilginç gelse de bu bir sendrom aslında. Adı ‘’Yabancı Dil Sendromu”. Kafa travması, inme, felç gibi aniden oluşan hastalıkları deneyimleyen hastalarda çok nadir görülen bir sendrom.
16 yaşında futbol maçı seyretmeye giden Reuben Nsemoh başına aldığı darbe sonrası komaya girdi ve komadan çıktıktan sonra akıcı bir şekilde İspanyolca konuştuğunu fark etti. Diğer bilinen vaka ise Avustralya'da yaşandı; bir otobüs şoförü kaza geçirme sonucu çene ve bel kemiklerini kırdı. Hastanede uyandıktan sonra Fransız aksanıyla İngilizce konuştuğunu gördüler. Sebebi tam olarak bilinmese de kafa travmaları yaşayan hastalarda ana dil aksanı ve diğer dillerde aksan değişiklerinin görülme sıklığı çok daha fazladır.
Peki gerçekten insanlar ‘’yeni’’ bir dil mi öğreniyor?
Yabancı dil sendromu yaşayan hastaların hayatlarını incelediğimizde, hastalık sonrası konuştukları bu yabancı dilleri ya halihazırda öğrenmeye başlamışlardı ya da çevrelerinde yoğun bir şekilde duydukları bir dildi. Yani, hastalar daha önce hiç aşina olmadıkları bir dil konuşmuyorlardı. Örneğin; otobüs şoförü vakasında bu kişi önceden İngilizce ve Fransızca biliyormuş fakat sadece Fransız aksanıyla İngilizce konuşması garip. Doktorlar bunu da kafa travması sonrası beynin konuşma işlevlerinin hasar almasına dayandırıyor. Bazı hastalarda geçici bir durum olsa da bazıları bu aksan ve dille yaşamak zorunda kalabiliyor.
Nasıl gerçekleşiyor?
Beyin travması ve koma gibi çok ciddi durumlar, beynin sinyal akışında aksamalar yaratabilmektedir. Bu durumda, halihazırda bildiğiniz ya da öğrenmeye başladığınız ikinci bir dil, bir anda normalde olduğundan çok daha akıcı hale gelebilir. Benzer şekilde, halihazırda aşina olduğunuz bir aksan, bir anda çok daha tanıdık ve doğal gelebilir. Çünkü beynin kendi iç mekanizmasında aksaklık yaşanmıştır ve beyin, normalde yapacağı gibi önceliklerine sarılamaz.
Hazırlayan:
Psk. Berfin Gurbet Mutlu
Kaynakça
Van Borsel, J., Janssens, L., & Santens, P. (2005). Foreign accent syndrome: an organic disorder?. Journal of communication disorders, 38(6), 421-429.
Blumstein, S. E., & Kurowski, K. (2006). The foreign accent syndrome: a perspective. Journal of Neurolinguistics, 19(5), 346-355.
