Ünlü ressam Salvador Dali doğmadan önce annesinin, Salvador Dali isimli başka bir çocuğu doğmuş ve ölmüştür. Bu olaydan tam dokuz ay sonra 11 Mayıs 1904’te İspanya’da ikinci Salvador doğmuştur. İlk Salvador’a çok benzediği ve tam dokuz ay sonra doğduğu için, ailesi aslında oğlunun yeniden doğduğuna inanır. Bu nedenle de ona da Salvador Dali ismini verirler.
İspanyol ressam henüz beş yaşındayken ise ailesi onu ilk Salvador’un mezarına götürür ve kendisinin ölen kardeşinin reenkarnasyonu olduğuna inandıklarını paylaşırlar. Dali de bunun doğru olduğuna şüphesiz bir şekilde inanır.
Dali ilerleyen yıllarında, çocukken yaşadığı bu kimlik sorununu şu sözleriyle anlatır; “Doğar doğmaz tapınılan bir ölünün ayak izlerinden yürümeye başladım. Beni severken hala onu seviyorlardı aslında. Belki de benden çok onu.. Babamın sevgisinin bu sınırları, yaşamımın ilk günlerinde itibaren çok büyük bir yara oldu benim için.”
Dali’nin, daha 16 yaşındayken günlüğüne yazdığı şu sözlerin, hayatının özeti niteliğinde olacağını ve Deli Dahi olarak anılacağını kim bilebilirdi?
“Bir dahi olacağım,dünya bana hayran kalacak. Muhtemelen hor görüleceğim ve anlaşılmayacağım, ama bir dahi, büyük bir dahi olacağım.”
Deli Dahi’nin özgüveni ve yüksek egosu ilerleyen zamanlarda da varlığını korumuş ve şu sözleri söylemesine sebep olmuştur:
“Efendim iyi ressam olmak çok kolaydır. Sadece iki şartı vardır. Birincisi İspanyol olmanız gerekir. İkincisi adınızın Salvador Dali olması gerekir.”
Hiç şüphesiz yaşadığı dönemin ve Sürrealizm akımının en önemli ressamlarından biri haline gelmiştir. Onu diğerlerinden ayıran en önemli faktörlerden biri de hayata olan bakışı, toplumun uyduğu ve etik olarak değerlendirdikleri kuralları benimsemeyip, kendine özgü oluşu diyebiliriz.
Hayatından vereceğim bazı örnekler, size bu durumu kanıtlar nitelikte olacaktır.
Bunlardan ilki; en tanınmış eserlerinden biri olan “Belleğin Azmi(Eriyen Saatler)” kimileri tarafından, değişmez zaman kavramı; kimileri tarafından ise akıp giden zaman olarak yorumlansa da Dali bu resmin ilham kaynağını “Sıcak ağustos güneşi altında eriyen bir peynir.” olarak açıkladı.
Bahsettiğim duruma örnek niteliğindeki ikinci durum ise; önceleri kadınlara ilgi göstermeyen Dali’nin ilk defa eşinin yanında gördüğü Gala’ya karşı büyük beğeni içinde olması ve onunla birliktelik yaşaması olabilir.
Bir diğer durumda ise; General Francisco Franco İspanya İç Savaşı'nı kazanınca ülkesini özleyen Dali, geri dönmek isteğiyle yeni kurulan faşist rejimi desteklediğini açıkladı ve Franco'ya, İspanya'yı yok eden güçleri temizlediği için teşekkür etti. Franco ile bizzat tanışan ve portresini yapan Dali, saray ressamı olarak atandı. Bunun üzerine çoğu Marksist olan sürrealistler, Dali'yi sürrealist grubundan çıkararak ona arkalarını döndüler. Dali’nin buna cevabıysa "Sürrealizm benim!" sözleri oldu.
Her hareketi ve sözleriyle ilgi uyandırıp, sansasyon yaratan Salvador Dali’nin bir başkı özgün hareketi ise evcil hayvan olarak bir karıncayiyen sahiplenmesidir. Karıncayiyene “Babou” ismini vermiş ve tasma takarak nereye gitse yanında götürmüştür.
Dali, çevresi tarafından paraya olan düşkünlüğü ile bilinmiş ve meslektaşlarının ona “Dolar Oburu” anlamına gelen “Avida Dollars” adını takmıştır.
Teklif edilen her işi para kazanmak için kabul eden Dali, popüler bir lolipop şirketi olan Chupa Chup’un logosunu da bu sebeple tasarladığı bilinmektedir.
Şimdilerde popüler bir Netflix yapımı olan “La Casa de Papel” dizisinde yüzünü sık gördüğümüz kişinin Dali olması bir tesadüf değildir. Bahsettiğimiz bu aykırı, toplum etiği kabul etmeyen, sonu ne olursa olsun kendi düşüncelerini savunan Dali gibi, dizi karakterleri de toplum etiğini sorgulayan bir başkaldırı içindedir.
Dali, ilk sergisini düzenlediği belediye tiyatrosunu kendisine ve eserlerine adanmış bir müze olarak yeniden inşa etmiş, üstelik son birkaç yılında bu müzede yaşamış ve 1989’da yine bu müzede yaşama veda etmiştir.
Hazırlayan:
Psk. Burcu Aydın
Kaynakça:
https://www.oggusto.com/sanat/sanatci/salvador-dali-hayati-eserleri-ve-bilinmeyenleri
https://paratic.com/salvador-dali-kimdir/
https://www.google.com/amp/s/listelist.com/salvador-dali-hakkinda/amp/
https://blog.baruthotels.com/unlu-ressam-salvador-dalinin-dikkat-cekici-hayat-hikayesi
